Posługa katechisty
10 maja 2021 r. Ojciec Święty ogłosił list apostolski „Antiquum ministerium” wydany w formie „motu proprio” („z własnej inicjatywy”) o posłudze katechisty (katechety).
Zdj. ACN International / Katechista prowadzi modlitwy w kaplicy zbudowanej przez przesiedlonych katolików w obozie Macar-Abiak, diecezja Rumbek, południowy Sudan, 2001.
No właśnie: katechety czy katechisty? W Liście apostolskim „Antiquum ministerium” Słowo catechist (ang), catechista (it), catéchiste (fr), catequista (hisz, port) w języku polskim oddano jako katecheta. Jest to dość mylące, gdyż wydaje się, że kojarzy się ono zasadniczo z osobą nauczającą katechezę (prowadzącą lekcje religii) w szkole. Z tekstu listu papieża jasno wynika, że chodzi o posługę katechisty znaną przecież także w Polsce.
Na stronie internetowej Szkoły Katechistów Archidiecezji Poznańskiej, funkcjonującej już 11 lat, czytamy, że jej celem „jest przygotowanie osób świeckich do prowadzenia katechezy dorosłych w parafiach” oraz „Formacja w Szkole Katechistów obejmuje formację podstawową i permanentną (stałą) katechistów. Odbywa się ona w ramach wyznaczonych spotkań, rekolekcji i stażu odbywanego przez kandydatów w parafiach”. Z kolei w punkcie 6 Listu apostolskiego Franciszka czytamy: „Katecheta [katechista] jest bowiem powołany przede wszystkim po to, by wyrazić swoje kompetencje w posłudze duszpasterskiej przekazywania wiary, która rozwija się na różnych swych etapach: od pierwszego głoszenia, które wprowadza w kerygmat, przez nauczanie, które czyni świadomymi nowego życia w Chrystusie i przygotowuje w szczególności do sakramentów inicjacji chrześcijańskiej, aż po formację stałą, która pozwala każdemu ochrzczonemu być zawsze gotowym do obrony wobec każdego, kto domaga się od was uzasadnienia tej nadziei (1 P 3, 15)”. Ponadto, w Liście apostolskim Franciszek przywołuje dokument „Ad gentes” Soboru Watykańskiego II: „W naszych czasach, kiedy odczuwa się brak kapłanów do głoszenia Ewangelii tak licznym wiernym i do wykonywania posługi duszpasterskiej, urząd katechistów posiada szczególne znaczenie” (por. Sob. Wat. II, Dekr. Ad gentes, 17).
To właśnie podkreślił abp Stanisław Gądecki w homilii wygłoszonej w poznańskiej katedrze 5 grudnia 2020 r. podczas Eucharystii połączonej z wręczeniem oraz odnowieniem misji kanonicznych katechistom, podejmującym formację w ramach Szkoły Katechistów Archidiecezji Poznańskiej: „Im bardziej duch laicyzmu przenika rzesze ludzi ochrzczonych, tym bardziej duchowni potrzebują współpracowników o charakterze ściśle apostolskim. Głównym apostolskim zadaniem katechistów jest katechizowanie osób dorosłych. W odróżnieniu od katechetów, którzy są przeznaczeni do katechizowania dzieci i młodzieży, katechiści podejmują w naszej archidiecezji przede wszystkim trud katechezy dorosłych” (cała homilia: http://archpoznan.pl/pl/web/homilia/view/id/zniwo-wprawdzie-wielkie-ale-robotnikow-malo).
O niezwykle istotnej roli katechistów mówią misjonarze z całego świata. Posłuchajmy jednego z nich - kapucyn, o. Piotr Michalik OFMCap, jest misjonarzem w Republice Środkowoafrykańskiej, dyrektorem szkoły katechistów. O ich roli opowiadał nam z okazji XII Dnia Solidarności z Kościołem Prześladowanym w 2020 r.:
Papieskie Stowarzyszenie Pomoc Kościołowi w Potrzebie (ACN International) zawsze wspierało projekty dotyczące katechistów. Ogółem w 2020 roku PKWP zrealizowało około 20 projektów dotyczących zakupu materiałów duszpasterskich i katechetycznych oraz ponad 35 projektów dotyczących kursów i programów formacyjnych dla katechistów w ponad 18 krajach, np. w Pakistanie, Etiopii i na Ukrainie (w niektórych z nich zrealizowaliśmy kilka projektów). W 2020 r. wsparliśmy 18 389 katechistów, w tym najwięcej w Azji (9 644) i w Afryce (5 660), a także w Ameryce Łacińskiej (2 111), Europie Centralnej i Wschodniej (524) oraz na Bliskim Wschodzie (450).
Kinga Waliszewska
ACN Polska