Głos Amazonii

Amazonia służy całej planecie z jej wieloma korzyściami. Region ten, w tym kontekście, jest obecnie dotknięty problemami.

80 tys. mieszkańców Amazonii wzięło udział w konsultacjach poprzedzających specjalny Synod Biskupów poświęcony temu regionowi świata. Prace nad przygotowaniem tego wydarzenia trwały dwa lata. W tym czasie odbyło się prawie 200 różnych spotkań konsultacyjnych, podczas których mieszkańcy Amazonii dali usłyszeć swój głos, co znalazło odzwierciedlenie w „Instrumentum laboris”, czyli 60-stronnicowym dokumencie roboczym.

W dniach 6 – 27 października w Watykanie odbywa się synod dla Amazonii. Jest to spotkanie, które zwróciło uwagę nie tylko katolików, ale całego świata. Skąd takie zainteresowanie tym szczególnym synodem? Synod dla Amazonii ma długą historię. Oczywiste jest, że wzbudził tak duże zainteresowanie, ponieważ podejmuje temat integralnej ekologii. Populacja tego regionu obejmuje nie tylko rdzennych mieszkańców, którzy są pierwszymi i prawowitymi właścicielami Amazonii, ale też potomków byłych afrykańskich niewolników, kolonistów i wielu innych ludzi, którzy obecnie mieszkają w tym regionie świata. Celem integralnej ekologii jest próba rozważenia statusu „Ziemi jako naszego wspólnego domu” w całej jej złożoności. Amazonia służy całej planecie z jej wieloma korzyściami. Region ten, w tym kontekście, jest obecnie dotknięty problemami, które mają poważne i dalekosiężne skutki. Do tego można dodać pożary lasów, które stanowią również poważny problem i zagrożenie. Wcześniej ludzie nie zwracali dużej uwagi na skutki tych pożarów. Dziś prowadzą one do wylesiania i nielegalnego pozyskiwania drewna, agrobiznesu, zatrucia rzek, a w konsekwencji do zabijania ryb w nich żyjących. Zapory hydroelektryczne i przemysł wydobywczy – wraz z toksycznymi produktami ubocznymi takimi jak rtęć – zabijają również zasoby rybne. Wszystko to kończy się poważną szkodą dla całej różnorodności biologicznej. Jest to zatem ogólny kontekst, który w konsekwencji nie ogranicza się wyłącznie do wewnętrznej debaty w Kościele, ale w rzeczywistości dotyczy całego świata, ponieważ Amazonia nie jest odrębną częścią – wszystko jest ze sobą powiązane, dlatego region ten ma kluczowe znaczenie dla świata. Papież Franciszek stawia także pytanie, co świat może zrobić, aby uratować Amazonię?

Ważne jest, aby wskazać na to, że synod nie jest ciałem obradującym; zgodnie z wytycznymi jest tylko organem doradczym. Niemniej jednak ma szukać i proponować nowe drogi dla Kościoła i dla integralnej ekologii. Niech to wielkie wydarzenie pomoże papieżowi Franciszkowi podjąć niezbędne decyzje i da nam pewne wskazówki, które będą odpowiednie dla tego wyjątkowego miejsca.

Ewangelizacja została tam przyniesiona przez mężczyzn i kobiety, którzy przybyli z zagranicy, którzy oddali swoje życie, z których wielu uznanych jest teraz oficjalnie za męczenników Amazonii. Wiele z przyjętych lub wprowadzonych siłą elementów dzisiejszej rzeczywistości tego miejsca nie zawsze były najlepsze; często były to schematy kolonizacji, dominacji, które nie uwzględniały potencjału istniejącego już na tamtej ziemi. Innymi słowy, ewangelizatorzy nie wzięli pod uwagę prawdziwej twarzy Amazonki, twarzy, która mogła stać się ikoną własnej formy ewangelizacji poprzez inkulturację Ewangelii, wcieloną w rzeczywistość, by w konsekwencji utworzyć bardziej trwały Kościół, bardziej obecny oraz bliższy samym ludziom, ich wspólnotom i ich grupom. Konieczne jest zatem, aby zarówno w formacji religijnej, jak i w organizacji wspólnoty przyciągnąć głębiej wiernych co do darów, charyzmatów, posług i osób. Oczywiście, chrzest pozostaje punktem wyjścia dla całości obrad synodu. Wyłania się więc jako fundament obraz Kościoła chrzcielnego i kolegialnego, innego niż Kościół klerykalny. „Kościół może zastanowić się, z punktu widzenia teologii duchowości i rozważań duszpasterskich, nad potrzebą innych nowych form, które pomogą zapewnić bardziej trwałą obecność wraz z Ludem Bożym, która wykracza poza mentalność Kościoła na pokaz. Jeśli wszystko pozostanie jak do tej pory, jeśli poprzestaniemy na haśle „zawsze tak było”, to dar miłości zniknie, przytłumiony popiołami strachu i troską o obronę status quo” – powiedział Franciszek. „W żadnym wypadku Kościół nie może się ograniczyć do duszpasterstwa zachowawczego, przeznaczonego dla tych, którzy już znają Ewangelię Chrystusa” – dodał Franciszek podczas Mszy św. rozpoczynającej synod. „W Amazonii miała miejsce kolonizacja zamiast ewangelizacji. Pożary trawiące jej lasy zostały wzniecone przez interesy i chęć zysków” – stwierdził Papież. Pożary zawsze się zdarzały, ale w tym roku były nad wyraz niebezpieczne. Region Colniza i Guariba należą do miast, które statystycznie odnotowały najwięcej pożarów w tym roku. Teraz Amazonia obawia się represji w międzynarodowych stosunkach handlowych. Jak zaznacza jeden z biskupów obecnych na synodzie, „staramy się rozwijać świadomość we współpracy z członkami IBAMA, Brazylijskiego Instytutu ds. Środowiska i Odnawialnych Zasobów Naturalnych (Instituto Brasileño del Medio Ambiente y de los Recursos Naturales Renovables), z członkami związku pracowników leśnictwa oraz z agencją przeciwpożarową, która zawsze organizuje kampanie mające na celu kierowanie ludźmi i ostrzeganie ich. Łączymy siły, a także wykorzystujemy nasze dzieła ewangelizacji, aby zwrócić uwagę na odpowiedzialność ludzi w obliczu tego poważnego ryzyka, związanego z niszczeniem przyrody przez ogień”. ACN wspiera projekty duszpasterskie w Amazonii od ponad 40 lat. Diecezja Juina jest także jedną z tych, które otrzymały taką pomoc. Diecezja ta bardzo skorzystała z projektów, w które zaangażowało się Papieskie Stowarzyszenie PKWP (ACN) czy to w formacji katechetycznej, apostolstwie rodzinnym, apostolstwie młodzieży i apostolstwie dzieci, 2000 Biblii dostarczonych podczas kampanii rozpowszechniania Słowa Bożego, materiałów ewangelizacyjnych, różańców dla dzieci, czy przez pilotowanie w projekcie energii słonecznej, by stworzyć alternatywy, a energia słoneczna jest właśnie jedną z nich.

Odnosząc się do krytyk pod adresem dokumentu roboczego, któremu zarzuca się promowanie herezji, panteistycznej wizji Boga i przyrody, błędne podejście do inkulturacji, a także wdrażanie wypaczonej wizji sakramentów, kard. Baldisseri stwierdził, że dokument jest głosem ludów Amazonii, a nie nauczaniem papieskim. Wskazał, że trzeba słuchać, a nie z góry osądzać, ponieważ wspomniany dokument stanowi jedynie punkt wyjścia do synodalnej debaty, a nie ostateczne rozwiązania. PKWP wspiera wszelkie inicjatywy ewangelizacyjne, w sposób szczególny w ogłoszonym przez Ojca Świętego nadzwyczajnym miesiącu misyjnym, którym jest październik 2019.

Źródło: KAIKs. dr Andrzej PaśACN Polska