Wysoka cena pandemii koronawirusa dla chrześcijan z Ziemi Świętej

Ze względu na epidemię COVID-19 i środki zapobiegawcze, pielgrzymi odwołali swe wyjazdy do Ziemi Świętej. Ulice Jerozolimy na Wielkanoc będą z pewnością dość puste. Pomoc Kościołowi w Potrzebie (ACN International) przygląda się sytuacji i wzywa do modlitwy za tutejszych chrześcijan. Odwołanie pielgrzymek będzie miało poważne skutki dla branży turystycznej, od której zależnych jest wiele rodzin chrześcijańskich w Izraelu i na terytoriach palestyńskich.

Pusty dziedziniec przed Bazyliką Grobu Bożego w Jerozolimie.

Koronawirus zmusił tysiące pielgrzymów do opuszczenia Ziemi Świętej. Oczywiście „wielu chrześcijan ucierpi z tego powodu, zwłaszcza w Betlejem, ponieważ są zatrudnieni w sektorze turystycznym” – ubolewa brat Ibrahim Faltas, odpowiedzialny w Kustodii Ziemi Świętej m.in. za stosunki z Autonomią Palestyńską i Izraelem. „Gdy nie ma pielgrzymów, nikt nie pracuje” – dodaje franciszkanin. W ekonomicznym ekosystemie chrześcijan Ziemi Świętej wszystko jest ze sobą powiązane: dochody z turystyki finansują prace społeczne i duszpasterskie, prowadzone przez instytucje chrześcijańskie za pośrednictwem parafii, sanktuariów, szkół, hospicjów, domów spokojnej starości… Jak powiedział niedawno kardynał Sandri, Prefekt Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich, dzięki pielgrzymom wielu chrześcijan może więc mieć „godną pracę”, aby utrzymać swoje rodziny.

Obecnie, „wraz z przymusowym zamknięciem wszystkich hoteli, barów i restauracji, większość naszych pracowników jest w domu i nie pracuje. Nie wiemy jednak, jak długo będziemy mogli im płacić pensje. Podobna sytuacja zdarzyła się już w przeszłości w czasie intifady” – mówi brat Alberto Joan Pari, również z Kustodii. Wyjaśnia on, że wszystkie pensjonaty Casa Nova prowadzone przez franciszkanów w Ziemi Świętej są obecnie zamknięte. Sklepy z pamiątkami i rękodziełem, a także firmy transportowe (taksówki, autobusy, wypożyczalnie samochodów) są na krawędzi bankructwa. Małe rodzinne przedsiębiorstwa nie są wystarczająco silne, aby wytrzymać taki szok. W przeszłości, gdy Ziemia Święta doświadczała działań wojennych, niektórym z nich udało się tymczasowo znaleźć niszę gospodarczą poza turystyką. Teraz, gdy pandemia dotknęła w zasadzie każdy sektor biznesu, wszystko jest zamknięte i nie można podjąć ryzyka przeniesienia się w nowe miejsce, aby zajmować się czymś innym.

Wezwanie do modlitwy… i przełożenie wielkopiątkowej tacy?

Brat Ibrahim mówi: „Zaczęliśmy już wspierać najbardziej potrzebujące rodziny, ale przyznam, że dla naszego lokalnego Kościoła na dłuższą metę będzie to dużym wyzwaniem”.

Na pytanie PKWP, jak można im pomóc, duchowny odpowiedział: „Niewątpliwie wasze modlitwy zapewnią wielkie wsparcie. Zachęcajcie też pielgrzymów, by jak najszybciej, jak tylko będzie to już możliwe, przyjeżdżali do nas”.

Zgadza się z nim brat Alberto. Jego zdaniem bracia w Ziemi Świętej będą się modlić za wszystkich tych, którzy cierpią z powodu koronawirusa, tak jak robią to w Miejscach Świętych. Dodaje jednak, że gdy stanie się możliwe przekazanie darowizn, wszelkie ofiary będą mile widziane. Jest on świadomy i obawia się, że sytuacja miejscowych chrześcijan może się pogorszyć, jeśli „wielkopiątkowa taca” zostanie odłożona w czasie. Zbiórka ta ma na celu okazanie solidarności z Ziemią Świętą przez wspólnoty Kościoła Katolickiego na całym świecie. Jest to również jedno z głównych źródeł dochodu dla utrzymania Miejsc Świętych, przyjmowania pielgrzymów i wspierania lokalnego Kościoła w Jerozolimie i na Bliskim Wschodzie. To także ważne wsparcie jego wysiłków, podejmowanych w celu zatrzymania migracji tutejszych chrześcijan ze względów ekonomicznych. „Na razie kolekta wielkopiątkowa nie została odwołana, mimo że wierni w Europie i prawdopodobnie w Ameryce nie będą mogli udać się do swoich kościołów, aby złożyć datki. Są plany, aby przenieść datę tej zbiórki na lato, ale nic nie jest teraz pewne. Bez składki strata stanowiłaby 80% naszych dochodów” – podsumowuje brat Alberto.

Bazylika Narodzenia Pańskiego zamknięta

Bazylika Grobu Bożego w Jerozolimie – przed wejściem do Grobu Chrystusa zlikwidowano barierki regulujące ruch pielgrzymów.

Tymczasem atmosfera w Ziemi Świętej jest dość posępna. 12 marca Franciszkańskie Biuro Pielgrzymkowe w Jerozolimie zawiesiło do odwołania wszystkie Msze św. zarezerwowane przez pielgrzymów w sanktuariach Ziemi Świętej. Na razie kościoły i sanktuaria w Izraelu są otwarte, ale w liturgii może uczestniczyć tylko dziesięć osób. „Zwierzchnicy Kościołów spotykają się codziennie i podejmują kolejne decyzje” – relacjonuje brat Alberto.

Po stronie palestyńskiej już ponad dwa tygodnie temu władze przeprowadziły kwarantannę miasta Betlejem. Całkowicie zamknięte są szkoły i uniwersytety (w tym instytucje chrześcijańskie), meczety i kościoły, a od 5 marca także Bazylika Narodzenia Pańskiego, miejsce narodzin Jezusa. „W przeszłości była ona zamknięta tylko w czasie wojny lub oblężenia [jak w 2002 r.]” – zauważa franciszkanin i dodaje, że nie posiada informacji o tym, kiedy zostanie ona ponownie otwarta.

W zeszły piątek (27.03) w Jerozolimie czynnych było jeszcze kilka sklepów mięsnych i spożywczych, ale ulice były w większości puste i prawie wszystkie okiennice sklepowe zostały opuszczone. Na horyzoncie nie było żadnych turystów. „Pomyśleć, że zaledwie miesiąc temu, pielgrzymi nie mogli tu znaleźć miejsc na nocleg! Było bardzo tłoczno. Ale teraz już nikogo nie ma, ostatni amerykańscy pielgrzymi wyjechali w zeszłym tygodniu” – wspomina brat Ibrahim.

Obchody Wielkanocy w Jerozolimie bez pielgrzymów

Całkowicie pusta ulica handlowa w Muristanie, chrześcijańskiej dzielnicy Starego Miasta Jerozolimy, w pobliżu Bazyliki Grobu Bożego.

Czy Bazylika Grobu Bożego będzie już otwarta na uroczystości wielkanocne? Nic nie jest pewne. 25 marca władze izraelskie zdecydowały o zamknięciu tego świętego miejsca. „Zostaliśmy poinformowani o zamknięciu. Rozumiemy, że tylko na tydzień. Mamy nadzieję, że (kościół) zostanie jak najszybciej ponownie otwarty” – powiedział w rozmowie z AFP Wadie Abunassar, rzecznik Zgromadzenia Ordynariuszy Katolickich Ziemi Świętej. Łaciński Patriarchat Jerozolimy poinformował na swojej stronie internetowej, że Wielki Tydzień i obchody Wielkanocy będą w tym roku naznaczone „środkami zapobiegawczymi i ograniczającymi”. Chociaż nie jest jeszcze znany ich harmonogram, brat Alberto uważa, że „prawdopodobnie nie będzie publicznych uroczystości, a więc nie będzie pielgrzymów”.

Pewna od lat mieszkająca w Jerozolimie Europejka wyjaśnia, że biuro pielgrzymkowe, dla którego pracuje, anulowało wszystkie wycieczki do końca kwietnia, włącznie z Wielkanocą. Okres ten z reguły wyznacza pierwszy szczyt sezonowy w roku z tysiącami gości, odwiedzającymi Ziemię Świętą. Inne biura odwołały wycieczki grupowe do sierpnia. Wszyscy mają nadzieję, że życie wróci do normy po zakończeniu lata, na drugi szczyt sezonowy w roku (wrzesień-październik). „Mimo że przechodzimy przez trudny do zrozumienia i zaakceptowania czas, zaufajmy Panu, wszystko jest w Jego rękach” – zachęca.

Pomoc Kościołowi w Potrzebie w 2018 r. i 2019 r. zatwierdziło 40 projektów w Ziemi Świętej na łączną kwotę ponad 675 tys. euro.