Uwolnieni i wygnani

„Modlimy się, aby Kościół i mieszkańcy Nikaragui mogli pewnego dnia swobodnie się wypowiadać i praktykować swoją wiarę bez strachu i reperkusji”

– To dobra wiadomość, że biskup Rolando Alvarez nie przebywa już w więzieniu, choć nie można zapominać, że przesiedział tam 16 miesięcy. Mamy nadzieję, że będzie mógł otrzymać niezbędne wsparcie, aby odzyskać siły po długim okresie przetrzymywania – mówi Regina Lynch, prezydent wykonawczy organizacji Pomoc Kościołowi w Potrzebie. – PKWP cieszy się również z uwolnienia drugiego biskupa, 15 księży i dwóch seminarzystów, którzy co prawda przebywali w więzieniu krócej, ale trzeba podkreślić ogromną niesprawiedliwość, jaka ich spotkała – zostali zmuszeni do życia z dala od swoich wiernych i rodzin. Wśród tej społeczności panuje również wielka niepewność i strach – zaznacza Lynch.

Uwolnienie zostało ogłoszone w oficjalnym oświadczeniu rządu Nikaragui, któremu towarzyszyła lista nazwisk uwolnionych i wygnanych: 2 biskupów, 15 księży i 2 seminarzystów. Grupa została uwolniona w niedzielę 14 stycznia i tego samego dnia przybyła do Rzymu (z wyjątkiem jednej osoby, która ze względów zdrowotnych pozostała w Wenezueli). Z drugiej strony, Watykan nie wydał żadnego oficjalnego oświadczenia. Jego oficjalne media, Vatican News, ogłosiły komunikat, ale ton użyty w artykule wyraźnie kontrastuje z optymizmem wyrażonym w komunikacie prasowym rządu Nikaragui na temat jego stosunków ze Stolicą Apostolską.

Wśród uwolnionych jest dwóch biskupów: Rolando Alvarez, biskup Matagalpy, który został aresztowany w sierpniu 2022 r., a w 2023 r. odmówił deportacji do USA i został skazany na 26 lat więzienia oraz Isidoro de Carmen Mora Ortega, biskup Siuna, aresztowany podczas akcji represyjnej w grudniu 2023 r. za wzmiankę w homilii o bp. Alvarezie.

Zbiorowe uwolnienie i wygnanie duchownych wydaje się pasować do schematu postępowania reżimu wobec Kościoła i jego członków. W lutym 2023 roku zwolniono grupę więźniów i wydalono ich do USA, a w październiku 2023 roku grupa 12 księży została wysłana do Watykanu.

W ostatnich tygodniach nasiliły się międzynarodowe naciski, zarówno polityczne (od Waszyngtonu po Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka), jak i medialne, w kontekście represji, które mają niewiele precedensów w Ameryce Łacińskiej.

Malejąca liczba duchowieństwa

Lista duchownych, którzy musieli opuścić Nikaraguę, odkąd reżim rozpoczął wzmożone represje wobec Kościoła, w tym wydalenie nuncjusza apostolskiego Waldemara Stanisława Sommertaga w marcu 2022 roku, wciąż rośnie.

Spadek ilości księży już spowodował trudności duszpasterskie i administracyjne w niektórych jednostkach administracyjnych Kościoła. – Trzy diecezje Nikaragui są obecnie kierowane przez biskupów przebywających na wygnaniu, a mianowicie Matagalpa i Esteli – które były kierowane przez Alvareza – oraz Siuna. Wcześniej, w 2019 r., biskup pomocniczy Managui, Silvio Báez Ortega, udał się na wygnanie z powodu zwiększonych obaw o bezpieczeństwo. Kolejna diecezja ma biskupa w wieku emerytalnym, a arcybiskup Managui, kardynał Leopoldo Brenes, w marcu skończy 75 lat – mówi Regina Lynch.

Od 2022 r. aresztowano już 50 księży. Według niektórych szacunków około 15% duchowieństwa w kraju mieszka obecnie za granicą. Niektórzy wyemigrowali z obawy przed aresztowaniem, inni zostali deportowani przez reżim, a jeszcze innym odmówiono ponownego wjazdu do ojczyzny. Rząd usunął z kraju również zagranicznych misjonarzy, takich jak Misjonarki Miłosierdzia, zgromadzenie założone przez Matkę Teresę, które zajmuje się opieką nad najbiedniejszymi i najbardziej potrzebującymi.

– Wolność religijna jest kamieniem węgielnym wolności, a autokratyczne reżimy zawsze obawiają się świadectwa i głosu tych, którzy poświęcają swoje życie głoszeniu Ewangelii miłości. Ograniczenia wolności religijnej są nadal stosowane w kraju, w którym biskupi czterech z dziewięciu diecezji mieszkają obecnie za granicą. Modlimy się, aby Kościół i mieszkańcy Nikaragui mogli pewnego dnia swobodnie się wypowiadać i praktykować swoją wiarę bez strachu i reperkusji – podsumowuje Regina Lynch.