Śmiertelne żniwa

Ponad 500 ofiar w nigeryjskim stanie Benue w 2023 r.

Tylko w jednym stanie w Nigerii (Benue) w 2023 r. zabito ponad 400 osób, a ponad 100 innych zostało rannych, zgwałconych lub porwanych w wyniku ataków na osady i społeczności rolnicze – wynika z raportu przesłanego do organizacji Pomoc Kościołowi w Potrzebie (ACN International). Ukazał się on miesiąc po szeregu masakr w Wigilię Bożego Narodzenia, w wyniku których zginęły setki osób w nigeryjskim stanie Plateau.

Według księdza Remigiusa Ihiyuli, partnera projektów PKWP, który kieruje Fundacją na rzecz Sprawiedliwości, Rozwoju i Pokoju (FJPD) diecezji Makurdi, w okresie od 2 stycznia do 27 grudnia ubiegłego roku w stanie Benue zarejestrowano 119 ataków. Raport przesłany do PKWP donosi, że ataki te zostały przeprowadzone przez członków grupy etnicznej Fulani, koczowniczych pasterzy, którzy przemieszczali się na południe Nigerii w poszukiwaniu lepszych pastwisk dla swoich zwierząt, często wchodząc w konflikt o dostęp do ziemi ze społecznościami rolniczymi.

– Środkowy pas Nigerii obejmujący stan Benue, gdzie znajduje się diecezja Makurdi, jest znany z bardzo żyznych ziem i stał się polem bitwy w tych konfliktach. Fulani przybywają z tak odległych miejsc jak Republika Nigru czy północne stany Sokoto lub Katsina. Podróżują na południe, przebierając się za nomadów w poszukiwaniu pożywienia dla swojej trzody, ale działają jak dżihadyści, aby propagować islam jako ideologię. Są uzbrojeni w ciężką broń, wysiedlają całe wioski w niespodziewanych atakach, zabijając i zakłócając działalność gospodarczą i społeczną bez wyraźnej reakcji ze strony rządu Nigerii – wyjaśnia ks. Remigius.

W raporcie wyjaśniono, że 119 ataków spowodowało śmierć co najmniej 414 osób w wielu społecznościach i lokalizacjach w diecezji Makurdi oraz innych częściach stanu Benue. Są to jednak tylko te ofiary, które zostały zidentyfikowane i policzone. – W co najmniej dwóch przypadkach liczba zabitych została opisana jedynie jako „dziesiątki”, a w innych „wielu obawiało się śmierci”, więc pełna liczba ofiar śmiertelnych jest z pewnością znacznie wyższa – dodaje ks. Remigius. Kolejne 96 osób zostało rannych, a w co najmniej czterech przypadkach doszło do gwałtu.

Nigeryjski duchowny zaznacza także, że w wyniku ataków przeprowadzonych przez pasterzy Fulani porwano 35 osób. To już prawdziwy biznes w Nigerii, ponieważ zwykle każde porwanie powiązane jest z żądaniem okupu.

Najbardziej brutalny był pierwszy kwartał 2023 roku, powodując łącznie co najmniej 163 ofiary śmiertelne: 18 ataków w styczniu, 15 w lutym i 18 w marcu. Największą liczbę ofiar odnotowano w kwietniu, kiedy to w dziewięciu atakach zginęły 63 osoby. Lato było stosunkowo spokojne – jedyny atak, w wyniku którego zginęły dwie osoby, miał miejsce w lipcu.

Chociaż podstawową przyczyną ataków jest odwieczne napięcie między koczowniczymi pasterzami a osiadłymi rolnikami, spory w tych regionach Nigerii są zaostrzane przez różnice plemienne i religijne. Pasterze Fulani są w przeważającej większości muzułmanami, podczas gdy osiadłe społeczności rolnicze są na ogół chrześcijanami. W ostatnich przypadkach, w innych częściach Nigerii, ataki zostały opisane jako celowo wymierzone w chrześcijan, potwierdzając religijny element przemocy.

– W przeszłości konflikt o pastwiska nigdy nie wiązał się z zabójstwami i zniszczeniami, których świadkami jesteśmy dzisiaj. Wcześniej nie było zamiaru okupowania i wysiedlania społeczności, jak ma to miejsce dzisiaj. Obowiązywały również mechanizmy pokojowego i polubownego rozwiązywania sporów, które dziś już nie istnieją – ubolewa ks. Remigius.

Pomoc Kościołowi w Potrzebie wspiera pracę diecezji Makurdi w Nigerii, zapewniając pomoc wewnętrznym przesiedleńcom (IDP) w obozach Guma i Daudu, dwóch z 14 obozów oraz 13 społeczności goszczących w stanie Benue. Oprócz opieki duszpasterskiej, lokalny Kościół zapewnia doradztwo w zakresie traumy, stypendia, żywność i inne formy pomocy humanitarnej.