Irlandzkie diecezje wskrzeszają tradycję „Mszy Św. na Skałach”

PKWP w Irlandii rozpoczyna inicjatywę podkreślającą znaczenie Eucharystii i jednoczącą wszystkie 26 diecezji w kraju.

Zdjęcie ACN: o. Frankie Murray celebruje Mszę Św. na skale

W odpowiedzi na kryzys zdrowotny pandemii Covid-19, rząd Republiki Irlandii zakazał odprawiania Mszy Św. publicznych na terenie kraju, tym samym skutecznie czyniąc z tego wydarzenia przestępstwo do 10 maja 2021 r. Teraz irlandzkie biuro krajowe PKWP podjęło inicjatywę ponownego podkreślenia znaczenia Mszy Świętej poprzez zachęcanie księży do odprawiania Eucharystii przy historycznych kamiennych ołtarzach z czasów minionych prześladowań, znanych jako „Msze Św. na Skałach”.

Reakcja rządów na całym świecie na kryzys zdrowotny spowodowany pandemią wywarła głęboki wpływ na prawa człowieka, nie tylko na prawo do wolności religii i wyznania, wywołując poważną debatę na temat konsekwencji podjętych decyzji politycznych.

W Irlandii ograniczenia zostały zaostrzone od października 2020 r., kiedy to całkowicie zawieszono publiczne nabożeństwa. W kwietniu 2021 r. kazus został dodany do kodeksu karnego, czyniąc ten kraj jednym z najbardziej restrykcyjnych na świecie pod względem wolności religijnej. Pozwolenie na publiczne odprawianie Mszy Świętej zostało ostatecznie przywrócone w maju tego roku, chociaż nadal obowiązują surowe ograniczenia, w tym maksymalnie 50 osób obecnych w świątyni.

Zniesienie publicznej Mszy Świętej przypomniało wielu Irlandczykom czasy prześladowań religijnych, jakich doznawali katolicy w tym kraju od XVI do XVIII wieku, kiedy protestancka Anglia starała się wykorzenić wiarę katolicką z Wyspy. Tamtejsi katolicy gromadzili się w tajemnicy w odległych, pojedynczych miejscach do odprawiania Mszy Świętej.

W całej Irlandii katolicy, wśród których byli zarówno potomkowie rdzennych celtyckich Gaelów, jak i późniejsi osadnicy normańscy, potajemnie uczestniczyli w tych tajnych liturgiach. Na terenach wiejskich celebrowano je pod gołym niebem, na słynnych „Skałach Mszy”, w większości naturalnych formacji skalnych przekształconych w ołtarze plenerowe. Na niektórych obszarach takie celebracje trwały jeszcze do XIX wieku.

Odwaga księży, którzy z narażeniem życia odprawiali Mszę Św. w tych miejscach, była jednym z czynników, które pomogły zachować wierność Irlandii wierze katolickiej. Jednym z nich był ksiądz Nicholas Mayler, proboszcz parafii w diecezji Ferns w południowo-wschodniej Irlandii. W czasie prześladowań pozostał, by opiekować się swoją owczarnią. W Boże Narodzenie 1653 r., kiedy odprawiał „Mszę Świętą na Skale” w pobliżu wioski Tomhaggard Co. Wexford, został zamordowany przez angielskich żołnierzy. Kielich mszalny uratowała jedna z wiernych (o nazwisku Lambert) i przekazała go rodzinie księdza. W XIX wieku krewny męczennika, archidiakon Filip Mayler, zwrócił kielich władzom kościelnym. Teraz jest używany regularnie podczas Mszy Św. odprawianej co roku w Boże Narodzenie w tym samym skalistym miejscu.

To właśnie ta tradycja „Mszy Św. na Skałach” zainspirowała inicjatywę PKWP, aby odprawić Mszę Świętą przy niektórych z tych kamiennych ołtarzy we wszystkich 26 diecezjach kraju w święto Męczenników Irlandzkich 20 czerwca tego roku. Organizacja zaprosiła wszystkich katolików, by włączyć się się do tych celebracji eucharystycznych i modlitwy w specjalnej intencji, a mianowicie „odnowienia wiary” za wstawiennictwem męczenników irlandzkich, zarówno w kraju, jak i na całym świecie.

TŁO HISTORYCZNE:

W 1536 roku Henryk VIII po raz pierwszy próbował zerwać stosunki między Kościołem irlandzkim a Biskupem Rzymu. W tym czasie Anglicy zajmowali także wschodnie wybrzeże Irlandii. Poza obszarami zdominowanymi przez Anglię, zasady te były w większości ignorowane. W miejscach takich jak Dublin próby zajęcia ziem klasztornych spotkały się z silnym sprzeciwem. Wielu zakonników, takich jak cystersi z opactwa St. Mary’s Abbey w Dublinie, poniosło śmierć męczeńską za odmowę spełnienia żądań króla.

Syn Henryka, Edward VI, zakazał odprawiania Mszy Świętej. Na początku XVII wieku Anglia przejęła kontrolę nad większością wyspy i dlatego nasiliły się prześladowania. Kościoły katolickie zostały wywłaszczone, a księża zaczęli się ukrywać. Sytuacja pogorszyła się jeszcze bardziej po tym, jak Oliver Cromwell, angielski przywódca polityczny i wojskowy, najechał Irlandię w 1649 roku. Oddziały Cromwella dokonywały masowych mordów, a oddziały były zdeterminowane, by wymazać katolicyzm. Księża byli zmuszani do opuszczenia Irlandii pod groźbą kary śmierci.

Od lat 90. XVIII wieku w Irlandii stopniowo uchylono prawa karne przeciwko katolikom. Dziś nadal odnajduje się ukryte ołtarze skalne, a zainteresowanie tą tradycją wzrosło. Dr Bishop z Uniwersytetu w Liverpoolu stworzył stronę internetową wyjaśniającą historię tych ołtarzy, i zachęca wszystkich do dzielenia się informacjami o wszelkich nowych odkryciach.

Ks. Andrzej Paś, PKWP