Egipt: ekumeniczny zwrot

Wywiad z Bp Kyrillosem Williamem Samaan em, koptyjskim biskupem katolickim z Assiout

Ekscelencjo, Jego Świątobliwość Papież Franciszek i prawosławny Patriarcha koptyjski Tawadros II niedawno spotkali się w Rzymie. Czy to był ekumeniczny zwrot dwóch Kościołów ?

Bp Kyrillos : Tak, można byłoby to naprawdę tak nazwać. Jego Świątobliwość Papież Tawadros okazał od początku, że życzyłby sobie zbliżenia do innych Kościołów. Niedługo po wyborze Jego Świątobliwości Papieża Franciszka nalegał, aby go spotkać 10 maja, w dzień 40-ej rocznicy spotkania Papieża Pawła VI i patriarchy Szenudy III. To pewne, że nie jest bardzo łatwo otrzymać szybko audiencję w Watykanie. Jednakże dokonano wysiłku, by do niej doszło na życzenie Tawadrosa. Jestem więc naprawdę przekonany, że nastąpił zwrot. Jeśli chodzi o ekumenizm, Tawadros jest tak różny od swojego poprzednika Szenudy.

W jakim wymiarze ?

Bp Kyrillos : Z jednej strony, koptyjski patriarcha Szenuda chciał złożyć wizytę w 1973 Papieżowi Pawłowi VI w Watykanie. Z drugiej jednak szybko zaczął snuć obawy, że ekumenizm mógłby wprowadzić zamęt u wiernych i nie przypisywaliby oni już znaczenia wartościom ich własnej przynależności religijnej. Dlatego nie chciał utrzymywać żadnych stosunków z katolickim Kościołem lokalnym. Problem uznania chrztu katolickiego szczególnie ciążył na stosunkach między dwoma Kościołami w Egipcie. Na przykład katolicy nawracający się do Kościoła prawosławnego, aby móc się pobrać, muszą na nowo przyjąć chrzest.

Czy Ekscelencja oczekuje, że nastąpi zmiana?

Bp Kyrillos : Tak. Papież Tawadros sam to powiedział. Papież Szenuda wymagał ponownego chrztu, ponieważ, według niego, jedność wiary była niezbędna, aby uznać chrzest katolicki. Cytował tu List do Efezjan, gdzie mówi się o jednym Panu, jednej wierze, jednym chrzcie. Trudność będzie się brała stąd, że synod koptyjski jest wciąż złożony z licznych zwolenników Szenudy. Ale są też biskupi, którzy szli za wytycznymi Szenudy co do powtórnego chrztu z powodu czystego posłuszeństwa, a nie z przekonania. Nie mogę więc przewidzieć, czy będzie zmiana w sposobie postępowania. Mam jednak wrażenie, że serdeczność Papieża i otwartość umysłu przedstawicieli Kurii pozytywnie nastawiły Tawadrosa i jego towarzyszy, wśród których byli też uczniowie Szenudy.

Czy można byłoby powiedzieć, że problemy, jakie chrześcijanie przeżywają obecnie w Egipcie zrodziły zbliżenie ekumeniczne?

Bp Kyrillos : Tak, na pewno. «Gdy dwa lata temu wybuchła rewolucja, nastąpiły spontaniczne rozmowy między nami katolikami, prawosławnymi i protestantami. Chcieliśmy wypowiedzieć się jednym głosem. Instytucjonalnie, zbliżenie to wyraziło się w Radzie Kościołów Egipskich”.

Czy Ekscelencja myśli, że zbliżenie ekumeniczne napotka później trudność w problemie dotyczącym prymatu papieża?

Bp Kyrillos : Nie, nie sądzę. Pytanie o prymat Papieża było dyskutowane w debatach teologicznych prowadzonych między katolikami i członkami starożytnych Kościołów wschodnich. To, co obowiązuje [determinuje], to praktyka uznana w ciągu pierwszego tysiąclecia, przed schizmą Kościołów Wschodu i Zachodu. W swojej encyklice Ut unum sint z1995, błogosławiony Jan-Paweł II zaprosił wschodnich patriarchów do refleksji, jakie miałoby być sprawowanie ministerium Piotrowego, które wydawałoby się im do przyjęcia.

W skali międzynarodowej Kościół katolicki i Papież są uznawani jako moralny punkt odniesienia. Czy jest to pociągające dla Kościoła narodowego, jakim jest prawosławny Kościół koptyjski ?

Bp Kyrillos : Tak, to także ma znaczenie. Kościół obecny w świecie, jak im jest Kościół katolicki ma oczywiście inne środki niż Kościół jedynie narodowy, aby przyciągnąć uwagę na problemy mające miejsce w kraju. Kościół koptyjski czuje się umocniony sposobem, w jaki Kościół katolicki wyraża mu swoja przychylność. To jasno zostało wykazane podczas wizyty Tawadrosa.

PKWP, Oliver Maksan

(tł. S. A. Duda)