Albania: Po beatyfikcaji 38 męczenników

Beatyfikowani męczennicy zostali zamordowani podczas rządów reżimu komunistycznego z nienawiści do Kościoła. A jak dzisiaj wygląda albański Kościół?

W czasie trwania czterdziestoletniego reżimu komunistycznego w Albanii, modlitwa, znak krzyża, noszenie symboli religijnych lub po prostu przyznawanie się do wiary były karane przez prawo. W 1967 roku to bałkańskie państwo oficjalnie ogłosiło się pierwszym ateistycznym państwem na świecie. Kościoły, meczety, i inne miejsca kultu przemieniono na centra handlowe, hale sportowe lub teatry; także Katedra w Shkodër, gdzie 5 listopada będzie beatyfikowanych 38 męczenników, była używana jako miejska hala sportowa. Katedra ta jest szczególnie ważnym miejscem dla albańskich katolików, ponieważ to tu została odprawiona pierwsza Msza Święta po upadku dyktatury.

Na placu katedralnym dedykowanym świętemu Stefanowi, został postawiony posąg dla uczczenia pamięci męczenników, którzy na przestrzeni wieków zostali zamordowani z powodu ich wiary. Prymas Vicenz Prennushi, biskup Frano Gjini, biskup Jul Bonati, ks. Alfons Tracki, ks. Anton Muzaj, María Tuci i jeszcze 32 męczenników. “Zanim byli torturowani i rozstrzelani, wszyscy zawołali: Niech żyje Jezus Chrystus Król, niech żyje Albania. Przebaczamy tym, którzy nas zabijają!” powiedział Pomoc Kościołowi w Potrzebie (PKWP) biskup Massafra z Shkodër, przewodniczący Episkopatu Albanii.

Trzydzieści osiem historii nienawiści i terroru

María Tucci jest jedyną kobietą wśród albańskich męczenników. Chodziła do szkoły Zgromadzenia Najświętszych Stygmatów, Ubogich Sióstr Świętego Franciszka w Shkodër, a później została nauczycielką. Jej zbrodnią było mówienie uczniom o Chrystusie w czasie trwania dyktatury. Została aresztowana i poddana wielu torturom. Na koniec została umieszczona w worku wraz z kotem. Jej oprawcy wielokrotnie uderzali kota kijem w wyniku czego María zmarła od ran zadanych przez przerażone zwierzę.

Lazer Shantoja, wykształcony ksiądz interesujący się literaturą i sztuką, był torturowany w okolicach Tirany tak strasznie, że jego własna matka błagała katów, żeby go zastrzelili, by położyć kres jego cierpieniu. Ksiądz, pisarz i patriota, Lek Sirdani był torturowany i utopiony w ściekach.

Ndre Zadeja był pierwszym z tych, których rozstrzelano. W ten sposób stał się pierwszym albańskim męczennikiem z czasów komunizmu. Zginął w Shkodër. W wywiadzie dla Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie, biskup Massafra powiedział, że wszyscy ci, którzy byli zabici w tym mieście zostali zmuszeni do przejścia drogi, która się kończyła przy murze cmentarza. Tam byli torturowani, opluwani, i na końcu rozstrzeliwani. Droga, którą byli ciągnięci, wiodła przed katedrę. Było to z góry zaplanowane. Miało to im przypomnieć, że cierpią z powodu swej miłości do Chrystusa.

“Są dumą Albanii.”

Kraj z orłem w herbie jest przepełniony dumą, która rozlewa się poza jego granice. Jest ona namacalna w tysiącach Albańczyków, którzy byli zmuszeni opuścić swój kraj, szczególnie w latach dziewięćdziesiątych, by móc wieść życie w wolności. Ceremonia beatyfikacyjna jest bardzo radosnym wydarzeniem. Tysiące Albańczyków na całym świecie będzie ją śledzić. Przewodniczący Episkopatu Albanii stwierdził: “Ten mały, lecz Wielki Kościół dał Kościołowi na całym świecie niezliczone rzesze męczenników. Ludzi o wielkiej lojalności wobec Chrystusa i Kościoła.” Na poziomie diecezjalnym, proces beatyfikacyjny 38 męczenników z czasów reżimu komunistycznego rozpoczął się w listopadzie 2002 i skończył w grudniu 2010. W kwietniu tego roku, papież Franciszek podpisał dekret beatyfikacyjny, pozwalający na beatyfikacje 38 męczenników 5 listopada.

Pomimo pięćsetletniej okupacji Imperium Osmańskiego, niezliczonych najazdów oraz prześladowań reżimu komunistycznego, katolicyzm wciąż istniał w Albanii. Jest to zasługą męczeńskiego kościoła, twierdzi biskup Massafra. Tysiące ludzi trafiło do obozów koncentracyjnych lub więzień ponieważ wierzyli w Boga, podkreślał albański biskup. Około 60% populacji Albanii była wyznania muzułmańskiego. Wielu zginęło, inni byli torturowani, jak na przykład Siostra Marije Kaleta i ksiądz Ernest Simoni, który 19 listopada dołączy do kolegium kardynałów. Gdy dawali świadectwo w czasie papieskiej wizyty w Albanii we wrześniu 2014, papież Franciszek był wyraźnie poruszony. „Słuchać męczennika, gdy opowiada o swym męczeństwie, jest doprawdy wstrząsające”! powiedział papież w czasie konferencji prasowej, która odbyła się w czasie lotu powrotnego z Bałkanów. Papież uściskał dwójkę ocalałych i podkreślił, że Bóg trzymał ich i pomagał im przeżyć tortury oraz niepewność czy będą rozstrzelani czy nie. Męczennicy ci odegrali bardzo ważną rolę w obozach koncentracyjnych i w więzieniach, ponieważ byli sekretnymi pocieszycielami dla innych więźniów, wytłumaczył biskup Massafra. W ukryciu celebrowali Eucharystię i rozdawali Komunię, jak to opisał Ernest Simoni papieżowi Franciszkowi.

Pomoc Kościołowi w Potrzebie w Albanii

Od obalenia reżimu w 19991 stowarzyszenie Pomoc Kościołowi w Potrzebie przeprowadziło ponad 125 projektów w Albanii, budując kościoły, centra duchowe oraz seminaria dla przyszłych księży. Co więcej PKWP rozdała tysiące kopii Youcatów, katechizmu Kościoła Katolickiego napisanego dla młodych. Stowarzyszenie pomaga w różnych potrzebach, czego dobrym przykładem jest kupno vana dla franciszkanów, by mogli wozić dzieci z rejonów wiejskich na lekcje religii. Z tyłu vana umieszczono wielki napis “Jezus Żyje”. Wspomagamy także klasztor karmelitów bosych w Nënshat. W Albanii Kościół Katolicki jest ogromnym wsparciem dla ludności, ponieważ pomaga wszystkim, bez względu na wyznanie. W tym kraju, 70% populacji jest wyznania mahometańskiego, 20% prawosławnego i 10% ludności to katolicy.

Autor: Monica Zorita

Tłumaczenie: Michał Sadowski