19 stycznia – Światowy Dzień Solidarności z Emigrantami i Uchodźcami

„Powinniśmy być solidarni z uchodźcami w Izraelu”

tekst : Oliver Maksan

Wysoki przedstawiciel patriarchatu łacińskiego w Jerozolimie wezwał do solidarności z uchodźcami w Izraelu i skrytykował postępowanie władz wobec nich. W wywiadzie udzielonym Papieskiemu Stowarzyszeniu Pomoc Kościołowi w Potrzebie ojciec David Neuhaus (SJ), wikariusz patriarchatu łacińskiego dla katolików języka hebrajskiego i odpowiedzialny za duszpasterstwo migracji w Izraelu, powiedział: „ Nasze stanowisko pokrywa się z linią działania Jego Świątobliwości papieża Franciszka. W przesłaniu z okazji Światowego Dnia Solidarności z Emigrantami i Uchodźcami powiedział, że powinniśmy przestać traktować migrację jako zagrożenie dla społeczeństwa, ale raczej uznać ją za dar. Tutaj, w Izraelu, niektóre osobistości i media używają języka bardzo raniącego i określają osoby proszące o azyl jako „infiltrantów”. Powinniśmy jednakże zdać sobie sprawę, że chodzi o ludzi potrzebujących naszej pomocy, ponieważ uciekli, ażeby ratować własne życie. Powinniśmy traktować ich jako istoty ludzkie i nie mamy prawa automatycznie określać ich jako zbrodniarzy”.

Kontekst opinii o. Neuhausa bierze się z ostatnich protestów migrantów przeciwko prawodawstwu izraelskiemu dotyczącemu polityki udzielania azylu i praktyki w zawiadywaniu próśb o azyl. Dlatego właśnie tysiące osób brało udział w manifestacji w Tel-Avivie i przed parlamentem w Jerozolimie. Kneset izraelski przyjął ostatnio poprawkę prawa przeciwko infiltracji, zastrzegając, że migranci, którzy przedostali się nielegalnie do Izraela i nie mogą być natychmiast wysiedleni, mogliby być internowani w obozach „otwartych”. W grudniu władze rozpoczęły przesiedlać pierwsze grupy w obozie znajdującym się na pustyni Negeb. W ramach bardzo rzadko zajmowanego stanowiska przedstawiciel Wysokiego Komisariatu Stanów Zjednoczonych ds. uchodźców w Jerozolimie żywo skrytykował to nowe prawo i nową praktykę. Izrael miałby być zobowiązany do przestrzegania Konwencji Genewskiej dotyczącej statutu uchodźców. Internowanie proszących o azyl polityczny byłoby zatem dozwolone jedynie jako ostateczne rozwiązanie. W grudniu 2013 wiele organizacji broniących praw człowieka wprowadziło odwołanie przeciwko temu nowemu prawu. Sąd Najwyższy odrzucił wniosek o zawieszenie nowelizacji prawa dotyczącego anty-infiltracji. Procedura rewizji zgodności z Konstytucją tego prawa jeszcze trwa.

O. Neuhaus mówi dalej: „Dla większości proszących o azyl Izrael nie jest pierwszym wybranym miejscem. Mieli oni raczej zamiar ubiegać się o azyl w Europie. Odkąd jednak Europa zamknęła swoje granice uchodźcom przybywającym z Afryki, kierują się oni do Izraela. W trakcie swojej ucieczki wielu z nich przeżyło okropności związane z handlem ludźmi czy z torturami i są w stanie szoku. W międzyczasie Izrael zamknął swoje granice w taki sposób, że dostęp do kraju jest praktycznie niemożliwy dla nowych uchodźców”. O. Neuhaus podkreślił dodatkowo, że rząd izraelski ma oczywiście prawo rozróżniać pomiędzy proszącymi o azyl polityczny i migrantami poszukującymi pracy. „Niczego w tej kwestii jednak nie czyni. Proszący o azyl nie są brani pod uwagę w zależności od swojego indywidualnego przypadku, ale traktuje się ich globalnie. Większość z nich nie została poddana do dzisiaj żadnej rozmowie informacyjnej, ażeby móc określić, czy mogliby ubiegać się o prawo azylu jako uchodźcy”. O. Neuhaus skrytykował ponadto fakt, że prośby o azyl są rozpatrywane bardzo powolnie i niezmiernie rzadko kończyły się pozytywnie.

Ogółem, w Izraelu przebywa aktualnie około 53 000 proszących o azyl. Pochodzą oni głównie z Erytrei i z Sudanu. Około 40 000 z nich to chrześcijanie, głównie prawosławni. Inni są muzułmanami, pochodzącymi zwłaszcza z regionu Darfur w Sudanie. Jedynie kilka tysięcy z nich to katolicy. Zdaniem o. Neuhausa, nie istnieją dokładniejsze dane. Przed kilkoma miesiącami, na prośbę patriarchatu łacinskiego w Jerozolimie, katolicka konferencja episkopatu w Etiopii wydelegowała do Izraela przedstawiciela katolickiego Kościoła z Etiopii, aby zapewnić tym osobom opiekę duszpasterską. Kościół katolicki w Ziemi Świętej współpracuje ponadto w innymi organizacjami, aby poprawić sytuację proszących o azyl. Akcent położony jest głównie na potrzeby zdrowotne. Poza tym, Kościół próbuje zapewnić katechezę dzieciom osób proszących o azyl.

Stowarzyszenie Pomoc Kościołowi w Potrzebie od lat wspiera działalność pastoralną na rzecz migrantów w Izraelu i działalność ojca Neuhausa.